หน้าดินนั้น สำคัญไฉน

หลายวันก่อนต้องไถปรับหน้าดินเพื่อทำโรงเห็ด ทำให้พบว่า ชั้นหน้าดินหนาได้ใจมาก
ปกติแล้ว ดินดั้งเดิมเป็นดินลูกรังแดง มีชั้นผิวดินเป็นวัตถุธาตุอาหารบางๆ ยิ่งสวนไหนขยันฉีดยา ก็ยิ่งบางเบาจนแทบโชว์เนื้อลูกรัง แต่ผลจากการไม่ฉีดยาฆ่าหญ้า การปลูกถั่วพร้าคลุมดิน การเพาะเห็ดฟางกองเตี้ยด้วยทะลายปาล์ม ผ่านไปกว่า 10 ปี วันนี้สิ่งเหล่านั้นยังคงสั่งสมอยู่ในผืนดินผืนนี้

ถ้าสังเกตดีๆ จะเห็นสีของดินแยกกันชัดเจน ชั้นล่างจะสีแดง นั่นเป็นดินลูกรัง แต่ชั้นบนจะเป็นสีดำ นี่คือหน้าดินที่อุดมไปด้วยธาตุอาหาร ซากพืช ปุ๋ยหมักตามธรรมชาติ ผมลองวัดความหนาของชั้นหน้าดินที่ได้เห็น พบว่าหนามากกว่า 20 เซ็นติเมตร

ให้เห็นแบบชัดเจน ความแดงของดินลูกรัง แล้วแบบนี้ สงสัยกันมั้ยครับว่า ต้นไม้ที่งอกงามเหล่านั้น โตกันได้ยังไง คำตอบก็คือ อาศัยธาตุอาหารจากหน้าดิน ไงละครับ ยิ่งหน้าดินหนาและมีสภาพสมบูรณ์มากเท่าไหร่ ต้นไม้ก็เจริญได้ดีตามเท่านั้น ไม่เพียงต้นไม้ แต่สิ่งมีชีวิตเล็กๆ ที่เกี่ยวกับห่วงโซ่ในธรรมชาติก็พลอยได้อานิสงค์นี้ด้วย ไส้เดือน นักพรวนดิน ก็มีที่อยู่ เชื้อราตามธรรมชาติที่ช่วยย่อยซากพืชซากสัตว์ที่ตามแล้วให้เป็นธาตุอาหาร กลับเข้าสู่ห่วงโซ่อีกครั้ง เศษใบไม้ที่ทับถม กิ่งไม้ใบหญ้าที่ตายแล้ว ทั้งหมดล้วนมีส่วนช่วยส่งเสริมความอุดมสมบูรณ์ของดิน ให้เหมาะต่อการดำรงชีวิตทั้งของต้นไม้และสัตว์ เมื่อดินดีขนาดนี้จึงไม่แปลกเลยที่รากหาอาหารของต้นไม้น้อยใหญ่จะกระจายกันอยู่บนชั้นหน้าดินแน่นขนัด แบบนี้ปลูกอะไรก็งามครับ แม้ไม่ใส่ปุ๋ยเคมีเลย ก็ไม่เดือดร้อน แล้วสวนคุณล่ะ มีหน้าดินแบบนี้หรือยัง